Waarom is een deontologische code en een tuchtrecht voor psychologen nodig?

Pagina gecreëerd op 30 januari 2017

Het beroep van psycholoog valt of staat met professionele autonomie. Dit is een voorwaarde voor een goed beroepsmatig functioneren: de psycholoog kan zelf verschillende keuzes afwegen in het belang van zijn cliënt. Maar dit betekent uiteraard dat hij ook moet instaan voor de gevolgen die zijn beslissingen kunnen hebben. Autonomie brengt dus noodzakelijkerwijze ook verantwoordelijkheid met zich mee.

De deontologische code en het tuchtrecht, beiden gekoppeld aan de titel van psycholoog, belichamen als het ware deze verantwoordelijkheidszin en dit op drie manieren (art. 2):

• Zij biedt zekerheid aan de individuele cliënt over de kwaliteit van de diensten van zijn psycholoog,
• Zij beschermt het brede publiek en de maatschappij in zijn geheel,
• Zij vrijwaart de waardigheid en de integriteit van de ganse beroepsgroep.

De code en het tuchtrecht schenken individuele cliënten de nodige garanties tegen mogelijk misbruik en een vangnet mocht het dan toch mislopen. Dit is vooral wenselijk binnen de gezondheidszorg waar patiënten, vaak kwetsbaar en afhankelijk, zich in een asymmetrische relatie begeven met hun hulpverlener.

De deontologische regels bieden de individuele psycholoog bovendien houvast in zijn zoektocht naar een verantwoorde praktijkvoering, in het belang van zijn cliënt. Ze helpen de psycholoog bij het uitvoeren van zijn opdracht en laten toe dat deze zich zo goed mogelijk afstemt op zijn cliënt uit respect voor de integriteit en eigenheid van deze laatste.

Maar de bestaansreden van de deontologische code reikt verder dan de individuele psycholoog en zijn cliënten. Ook de samenleving, waarbinnen ons beroep een steeds belangrijkere plaats inneemt, krijgt hierdoor een positief beeld van het werk van psychologen en van de hoge standaarden die zij in acht nemen. De juridische verankering van de deontologische gedragsregels bekrachtigt overigens de maatschappelijke rol van psychologen.

Als toetssteen voor de gehele beroepsgroep verheft de juridisch verankerde code deze laatste tot een zelfregulerende beroepsgroep die steeds bereid is te sleutelen aan de kwaliteit van haar dienstverlening. En dit komt uiteraard de waardigheid en de integriteit van ons beroep ten goede. Doordat de deontologie de diversiteit aan concrete handelingen en oriëntaties van psychologen overstijgt, vormt ze overigens het zwaartepunt van onze gemeenschappelijke, professionele identiteit: een identiteit die psychologen met trots mogen uitdragen naar de buitenwereld toe.

>> Klik voor meer informatie over het wettelijk kader van de deontologische code

>> Klik voor onze brochure 'De Deontologie van de Psycholoog: code, good practices en ethisch redeneermodel'